Tom Van de Voorde
Robert Mangold en ik

Ik lig op de sofa – half lezend,
half surfend – en moet denken
aan Robert Mangold
Aanleiding is een spelletje
van een vriendin op Facebook
waarin ze likes lijkt te verzamelen
Ze belooft de liker een kunstenaar
te noemen die bij hem of haar past
zodra die haar status leuk vindt
Narcistisch nieuwsgierig
als ik ben kan ik niet wachten
te ontdekken aan welke artiest
ze mij zal koppelen
Maar het duurt wel erg lang
en heel wat mensen die
na mij haar status liketen
hebben al hun kunstenaar gekregen
De hele arty farty reutemeteut
passeert de revue
Iemand krijgt O’Keeffe toegewezen,
iemand Hockney, iemand Alÿs,
maar voor mij blijft het stil
Ze twijfelt duidelijk
of wil niet door de mand vallen
met een al te voorspelbare keuze
Ik begin op den duur zelf
na te denken welke kunstenaar
nu eigenlijk bij mij past
Lang moet ik niet zoeken:
Robert Mangold natuurlijk
Meteen google ik hem,
me afvragend of hij nog leeft
Wanneer ik het antwoord zie
ben ik een beetje ontgoocheld,
omdat ik al zolang niets
van hem gehoord heb terwijl
hij er al die tijd geweest is
Ik klik op de beeldresultaten
Zijn lijnen en curves hebben me
in het verleden vaak getroost,
of beter: een moment
van atmosferische rust gegeven
Hij is ook zo’n artiest over wie
ik vaak boutades heb, zo van: Als ik rijk was,
kocht ik een Robert Mangold
Ik heb wel eens gekeken
naar prijzen, maar mijn rijkdom
zal nooit van die aard zijn
dat ik er eentje in huis kan halen
Nochtans zou zijn werk mooi staan
in het appartement waar
we binnenkort gaan wonen
Wanneer ik al die thumbnails overschouw
besef ik de kunstenaar zelf
nooit gezien te hebben, laat staan
dat ik me ooit een mens heb voorgesteld
bij al die lijnen en curves
Ik kijk naar een kalende man
met een padvindersbaardje,
een petje en een jeanshemd
met daaronder een donker t-shirt
Hij doet me denken
aan mijn oude leraar geschiedenis
die hetzelfde baardje had
en bij schooluitstapjes een petje droeg
Spreekt hij zoals hij eruitziet?
Ik twijfel of ik ook
naar de filmpjes moet kijken
Bij dichters ben ik altijd benieuwd
hoe hun stem klinkt
omdat ik hun poëzie dan beter begrijp
of vanuit een ander daglicht ga lezen
Zou dat ook het geval zijn
met het werk van Robert Mangold
eens ik de man zelf heb gehoord?
Ik weersta de verleiding
op een video te klikken,
voel zelfs een licht voorbehouden
Omdat ik niets anders omhanden heb
scrol ik nog wat verder
in de afbeeldingen van Robert Mangold
zijn curves en lijnen
en blijf hangen bij een foto
van de jonge kunstenaar
Hij draagt een pullover
zonder hemd eronder
waardoor zijn nek sierlijk oploopt
vanaf de wol tot aan zijn haar
Zelf draag ik ook nauwelijks nog hemden
sinds ik in een feministische bui
gestopt ben met strijkenIk blijf nog wat doorklikken en
voor ik het weet vind ik zijn adres
in Washingtonville, een dorp
in de Hudsonvallei in upstate New York
Ik zoom in met Google Earth
en tel een zestal schuren en
een zwembad rondom een villa
in een zacht glooiend landschap
Ik denk aan onze vrienden
die onlangs de stad hebben verlaten
omdat ze voor hetzelfde geld
zoveel meer ruimte kunnen krijgen
in een dorpje 30 kilometer verder
en sindsdien stiekem depressief zijn
omdat ze hun verbouwing hebben onderschat
De onderbuur van het appartement
waar we binnenkort gaan wonen
vroeg me bij de kennismaking
waarom wij geen boerderij hebben gekocht
Het platteland is zoveel beter
om onze dochter te laten opgroeien
en ook rustiger om te kunnen werken
Ik ben nogal gehecht aan de stad
heb ik hem geantwoord
en heb bovendien geen rijbewijs
waardoor ik al gauw afgesneden zou zijn
van kunst en beschaving
Dat laatste zei ik niet
omdat het me vrij snel duidelijk was
hoe weinig kunstzinnig hij is
Misschien moet ik toch
maar eens op zo’n video klikken
Op het eerste Youtubefilmpje zie je
de schuren van Robert Mangold
in vooraanzicht als achtergrond
voor een tafereel waarin hij
frisbee speelt met zijn hond
Opnieuw draagt hij een hemd
met een donker t-shirt eronder
Hij blijkt een aangename stem te hebben
terwijl hij vertelt
hoe hij eind jaren zestig verhuisd is
van Manhattan naar het platteland
Zijn zoontje was toen drie en
hij verbaast er zich vandaag over
hoe klein ze toen wel niet woonden in de stad
en een kind konden laten ravotten
te midden van die grote schilderijen
Er waren ook veel feestjes in New York
want in de art scene kende iedereen iedereen
The countryside daarentegen, was
iets dat je niet associeerde met kunst,
mensen waren er a-cultural
De oude man lacht
met zijn adolescente fratsen
en ik klik nog wat verder,
denkend aan alle vrienden
die ons in al die jaren verlaten hebben
waardoor er nauwelijks nog feestjes zijn
voor ons soort mensen
Er zijn daarentegen picknicks bij de vleet
met de kinderen in een gehavende speeltuin
of rondom de kiosk in het stadspark
waar moeders elkaar overtreffen
met slaatjes in velerlei smaken en kleuren
en vaders het jongste koersfietsmodel bezingen,
hoe de lijnen en curves van het skelet samenvloeien
tot iets wat voor heel veel snelheid zorgt
Zelf heb ik het niet zo op snelheid
en rij nog steeds met een oude fiets
omdat nieuwe meteen gestolen worden
Heeft Robert Mangold ook een fiets
waarmee hij door zijn groene heuvels zoeft?
Ik kijk naar mijn scherm waarop
nu ook zijn telefoonnummer prijkt
Misschien moet ik hem eens bellen
Ik draai het nummer en wacht
op de transatlantische beltoon
Het is zijn vrouw Sylvia die opneemt
Robert zit in zijn atelier, zegt ze
O, ik zal later wel eens terugbellen
No no, he will kill me
if he finds out you called
I will connect you to his studio
Tom! klinkt het een minuut later
door de krakende hoorn
How are you my old friend?
I’m so happy to hear you!
I miss the times we were
going out together, discussing
the dream of the absolute
I often told the people in New York
that you’re the guy
who truly caught the spirit
of my work and ideas
We should catch up more, buddy!
Yes, Ryman too of course
He’s getting old nowadays,
has some issues with his back,
but business is going well
since he had a show in the MoMA
We met the other day and I said
Bob, isn’t it about time
to consider a new white?
There’s so many nice whites nowadays
Furious he was! He slammed
the door right in front of my nose
leaving me in his studio
in between all this whiteness
I told him a thousand times
this white is flirting with death
and now it almost got me killed
But how are you Tom?
How’s your writing? You should
send me your new book
What!? You have a daughter!?
She’s three already!?
Has it been so long
we haven’t talked!?
Anyway, congratulations young man
I would love to see her
Oh, yes please, send us a picture
I will ask Sylvia to write you
on the computer
That’s so easy nowadays
We even talk with our grandchildren
in California via the computer
Yes, James has two kids
Remember you used to play
with him in Central Park while
we had those picknicks with strangers
and you kids were walking the line?
No, I don’t go to the city anymore
Only for business and to see Bob
in times we don’t have a fight, haha!
He’s the only one who’s not dead yet,
but his white is for sure, hahaha!
Speaking of white, Robert
ik vertel dat we binnenkort verhuizen
en ik wil eigenlijk je advies vragen
welke kleur ik de muren best zou verven
Ik verzwijg dat ik ook nog wel eens
een muur van een gedicht
zou willen schrijven
eentje waarin een curve
in een lijn uitvloeit, een gedicht
dat de droom van het absolute vat
en waarvoor ze me vet betalen
zoals hij nu al een halve eeuw wordt
Want waarom betaalt men
voor een schilderij fortuinen terwijl
een gedicht hooguit geestelijke waarde heeft?
Luister je nog steeds
naar de strijkkwartetten van John Cage?
vraagt hij na een lange stilte
Ik beaam met een korte mhm
maar vertel hem niet
dat ik tegenwoordig meer
naar de pianomuziek
van Béla Bartok luister, tenminste,
als mijn vriendin niet thuis is –
bloednerveus wordt ze ervan –
en verder vooral een beetje folk
en oude popmuziek opleg
In jouw geval zou ik
een RAL 9003 overwegen
Ik heb die kleur altijd
bij je vinden passen
en bij de muziek van Cage ook
Okay, that sounds
like a good colour Robert
I will go to the paintshop tomorrow
and buy a sample
Will let you know how it looks like
and what the lady thinks of course
Though, it would be better,
if you would come to see it in person
And my daughter too of course
Het is al zo lang geleden dat
hij nog eens langs is geweest
Ach Tom, zucht hij, sinds
Harald dood is en Rudi ontroostbaar,
kom ik nog nauwelijks in Europa
Ik heb er eerlijk gezegd
ook geen zin meer in
De musea hebben geen geld en
ik moet me voortdurend verantwoorden
waarom ik al een halve eeuw
lijnen en curves schilder
Wat moet ik dan anders doen?
Denk je nu echt dat ik de wereld
vooruit ga helpen
als ik morgen iets nieuws schilder
En wat dan?
Een verstekeling of wat!?
Ik heb dit eerlijk gezegd
ook wel eens gedacht
maar ben te moe
om hem van antwoord te dienen
op een manier die onze pas
hernieuwde vriendschap
niet meteen teniet zal doen
Het is ook al laat
en mijn vriendin is inmiddels naar bed
We spreken af dat we elkaar
binnenkort zullen zien
Ik bedank hem voor de kleursuggestie
die me een mooie aanleiding lijkt
om nog eens naar de States te vliegen
Misschien kunnen we
een picknick organiseren
hier achter de deur
is een nieuw parkje
met een mooi grasplein met bomen
en een speeltuin voor de kinderen
Ik ga tevreden slapen
en droom van het absolute
geluk dat mijn dochter
en zijn zoontje zouden ervaren
als ze gillend de glijbaan af zoeven,
op de wipplank of schommel
om ter luidst lachen
en daarna op een groen zeil
in een halve kleermakerszit
vijf minuten zwijgen
terwijl ze ijsjes eten
en wij daarna hun mond afvegen
met witte wegwerpdoekjes
Okay Robert, we have a plan,
let’s see each other soon
Met al die plannen, vergeet ik
nog mijn Facebook te checken
Maar morgenvroeg
bij het wakker worden
zal ik eindelijk te weten komen
welke kunstenaar bij me past

Verschenen in Jouw zwaartekracht mijn veer —  Querido, Amsterdam, 2020